*** พระคง ฝีมือช่างหลวง ***

[สังขวานร]

(กระทู้เก่าจาก Amuletsinthai Post โดยคุณประทีป)
องค์นี้เป็นพระคงที่มีโอกาสได้พบเจอน้อยมาก พระเนื้อแบบนี้เจอที่ไหนควักตังจ่ายได้เลยครับไม่ต้องกลัวเก๊ มีตังค์ก็หาเช่าลำบากเพราะไม่รู้จะไปเช่าที่ไหน พระคงองค์นี้เป็นพระคงกรุพระรอดมหาวัน ลำพูน ซึ่งถือเป็นวัดหลวงประจำพระองค์ของพระแม่จามเทวี เนื้อพระรอดเป็นอย่างไร เนื้อพระคงองค์นี้ก็เป็นอย่างนั้น นอกจากจะเป็นพระคงที่อยู่ในกรุพระรอดมหาวันแล้ว ยังเป็นพระคง ฝีมือช่างหลวง ผู้กินเบี้ยหวัดเงินเดือน จากสำนักคลังหลวงของ พระจามเทวีวงศ์พระคงที่เราเห็นกันอยู่ทั่วไปนั้น ส่วนมากจะเป็น ฝีมือช่างชาวบ้าน สร้างพระเสร็จก็บรรจุกรุ ตามวัด พระคง วัดดอนแก้ว วัดบ้านครูขาว ซึ่งเป็นวัดสำหรับชาวบ้านในสมัยนั้น พระคงกรุ มหาวันองค์นี้ มีพิมพ์ทรงทุกจุดขององค์พระที่ถูกต้องตามหลักทฤษฎี เป๊ะ ถือเป็นต้นแบบที่ช่างหลวงเป็นผู้แกะแม่พิมพ์ขึ้น
 1.พระเศียรเป็นบาตรคว่ำ คือเป็นบาตรพระแล้วเอามาคว่ำลงอย่างแท้จริง ใครเคยอยู่วัดคงจะต้องเคยล้างบาตรพระล้างเสร็จต้องคว่ำลงเพื่อให้แห้ง
 2.พระนาภี จะจุ่น เม็ดใหญ่ กว่าพระคงทั่วไป และค่อนมาทางซ้ายมือเรา อย่างไม่ค้านสายตา
 3.ในซอกแขนซ้ายองค์พระมีเนื้อเกินใหญ่หนาเป็นกระจุกแขนซ้ายท่อนบนมีครีบสัน ลึกชัดกว่าพระคงฝีมือชาวบ้านทั่วๆไป
 4.ลำแขนขวาตรงรอยพับข้อแขนจะเห็นชัดเหมือนกับเอาแขนท่อนที่สองไปวางแปะติดแล้วเกยทับกับท่อนที่ 1 แขนท่อนที่ 2 มีอาการค่อกแบบไม่ค้านสายตา
 5.พระบาทซ้ายมีง่ามหัวแม่เท้าชัดเจน และมีลายพระบาทเป็นเส้นๆให้เห็น

[สังขวานร]

พระวรกายมีพระวรกายใหญ่ล่ำสันบึกบึนแข็งแกร่ง ดูงามสง่าตั้งตรงพระเศียรไม่เอียงโย้ พระเศียรจะใหญ่ต่อติดกับพระอุระไม่มีพระศอให้เห็นและไม่มีช่องว่างระหว่างพระศอกับพระอุระ ให้ตัวมดปลวกที่ชอบกินพระเข้าไปวางไข่ได้ จุดนี้จะแตกต่างจากพระคงฝีมือชาวบ้าน ซึ่งพระคงโดยทั่วไป ร้อยละ 90  พระเศียรกับพระอุระจะมีช่องว่าง บางองค์บริเวณคางจะมีรอยถอดพิมพ์ครูด ทำให้คางเป็นเส้นซ้อน หรือเกิดการบุบบี้ซึ่งเราจะเห็นพระคงที่มีอาการใบหน้าที่ติดคางเนื้อมักจะหายไปหรือบุบบี้ลง สาเหตุเกิดจากถอดพิมพ์ไม่ดีพอเมื่อไปเทียบกับฝีมือช่างหลวงที่ถอดพิมพ์ได้อย่างประณีต
เนื้อพระจะมีความละเอียดเนียนแน่นตัวกว่าพระคงทั่วๆ ไปเนื้อจะมีความหนึกนุ่มมีการกรองดินที่พิถีพิถัน มีส่วนผสมของว่านมากเนื้อจึงนุ่มมันเงาแตกต่างจากพระคงทั่วๆไปซึ่งมักจะฟ่ามๆ ดินเกาะตัวแบบหลวมๆมีรูพรุนมีแร่มะขามเม็ดเล็กเม็ดใหญ่กระจายอยู่ทั่วไป ถ้าส่วนผสมของว่านน้อยเนื้อจะแลดูกระด้าง
ใบโพธิ์และผนังโพธิ์จะใหญ่ และผนังโพธิ์จะตั้งฉากกับฐานขึ้นไปแบบตรงๆเหมือนกับแท่งสี่เหลี่ยมผืนผ้าที่มีความกว้างเท่ากับฐานพระ แล้วตัดมุมสี่เหลี่ยมทั้ง 2 ข้างออกและผนังโพธิ์ไม่มีการ บิดโค้ง หรือการหดห่อตัวของผนังโพธิ์ เส้นคู่ทั้ง 2 ข้างองค์พระจะทิ้งดิ่งลงมาตรงๆเพราะไม่มีการบิดโค้ง หรือดึงรั้งของผนังพระด้านล่างและใบโพธิ์จะเรียงตัวกันหนาแน่น ตามช่องว่างระหว่างใบโพธิ์ จะมีการซุกซ่อน จุดตาย เป็นเส้นทิวเล็กๆคมๆตามช่องว่างระหว่างใบโพธิ์เอาใว้เช่นเดียวกับ จุดตาย ที่ซุกซ่อนไว้ในพระรอด เป็นเส้นคมเล็กๆตามองค์พระบ้าง ตามช่องเหลือบ ที่เรียกว่าเส้นน้ำตกส่วนผนังใบโพธิ์ในพระคงฝีมือชาวบ้านนั้น จะดูหลวมๆไม่แน่นชิดกัน เส้นทิว คมๆ เล็กๆ มักไม่ค่อยมีให้เห็นและผนังใบโพธิ์มักจะบิดเบี้ยว แอ่นโค้ง ห่อตัว ไปด้านหน้าบ้าง ไปด้านหลังบ้าง โดยเฉพาะที่ผนังพระด้านล่างที่ติดกับฐานจะมีลักษณะของการดึงรั้ง ทำให้เกิดการแอ่นโค้งของผนังจึงทำให้เส้นคู่ทั้ง 2 ข้างๆองค์พระไม่เป็นเส้นตรงแต่จะตวัดปลายออก สาเหตุการจากการถอดพิมพ์พระไม่ประณีต
ที่กล่าวมานี้ชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างฝีมือช่างหลวงกับฝีมือชาวบ้าน เผื่อไปเห็นที่ไหนต้องแยกแยะออก สำหรับเนื้อนั้นจะรู้ว่าเป็นเนื้อพระรอดหรือไม่ต้องใช้ประสบการณ์ พยามยามดูเนื้อที่ละเอียดๆเข้าใว้ อาจจะถูกแซวว่าเป็นเนื้อแบบเอาดินน้ำมันของลูกมาปั้นเล่นก็ไม่เป็นไร หากเจอที่ไหนให้ควักตังค์จ่าย เพราะเนื้อดินน้ำมันนั้นจะเป็นก้อนเดียวกันกับที่เขาเอามาปั้น พระรอดมหาวัน 1 ใน 5 พระเบญจภาคีของวงการพระเครื่องไทย

[สังขวานร]

เปรียบเทียบดูระหว่างฝีมือช่างหลวงกับช่างชาวบ้าน

[สังขวานร]

จะเห็นเส้นทิวเล็กๆในแม่พิมพ์แบบเดียวกับพระรอด ตามผนังโพธิ์ และข้อศอกขวา 

[สังขวานร]

 

[tongn005]

ขอบคุณมากครับ ที่นำความรู้อันมีค่ามาลงในเวปเสมอครับ

[สังขวานร]

พระนาภีใหญ่ลึกและอยู่ทางซ้ายมือเรา

[สังขวานร]

พระคงเนื้อพระรอดนั้น เท่าที่เห็นจะมีสีสันสวยงาม มีสีอ่อนสีเข้มอยู่ในองค์เดียวกัน ทั้งนี้เพราะพระจะแก่ว่าน เมื่อบรรจุกรุถูกความอบอ้าวเนื้อดินก็จะขับน้ำว่านออกมาเคลือบผิวพระใว้ จึงทำให้พระมีสีสันอ่อนเข้มตามผิวพระ

[สังขวานร]

ด้วยความเต็มใจที่ได้มีส่วนแบ่งปันข้อมูลที่น่าจะเป็นประโยชน์ครับ คุณtongn005 

[toi]

ขออนุญาตแจมด้วยเนื้อเขียวครับ

[โอ๋ ชัยนาท]

คนภาคกลางยังไม่มีเลยครับ ป๋าต้อย ไม่นุเคราะห์น้อง ๆ สักองค์หรือครับ     

[toi]

เอากระจกออกจะได้เห็นองค์พระชัดเจนครับ
แหะๆ มีสิทธิ์นะครับคุณโอ๋ครับ

[สังขวานร]

ยอดเยี่ยมครับพี่ toi เนื้อเขียวแบบนี้ใช่แบบที่เค้าเรียกกันว่า เขียวหินครก หรือเปล่าครับ   

[pichitpol]

กรุพี่สังขวานรทะยอยแตกแล้ว...ข้อมูลยอดเยี่ยมแต๊ๆครับ.... ....

[สังขวานร]

กระทู้เก่าที่แอบลักจำมา สมัยเล่นกันใน Amuletsinthai น่ะครับคุณ pichitpol พระเนื้อดินผมไม่สันทัด ดูเก๊แท้ไม่ค่อยออก เลยไม่กล้าเก็บ พระคงก็มีอยู่กะเขาองค์เดียวครับ 

[aodbu]

มีข้อมูลอะไรดีๆ ก็ลงเป็นวิทยาทาน
แก่เด็กนักนเรียนคนนี้อีกนะครับ พี่สังขวานร 
พี่โอ๋อยู่ไหนครับ  พี่ต้อยใจดี จะให้พระพี่โอ๋ แล้ว

[สังขวานร]

 

[tongn005]

ต่อด้วยหลักพระคงครับ
http://www.watkositaram.com/forum/index.php?topic=1755.0

[toi]

ยอดเยี่ยมครับพี่ toi เนื้อเขียวแบบนี้ใช่แบบที่เค้าเรียกกันว่า เขียวหินครก หรือเปล่าครับ   

ถูกต้องเลยครับ คุณสังขวานรครับ

[poskorn]

คิดถึ้ง คิดถึง สาระน่ารู้แบบนี้ลงมาเรื่อยๆเลยนะครับพี่ยิ้ม...

แล้วจะเลี้ยงมาม่าน้ำแข็งไสสองชามเลยครับ สัญญา...